Gülbin PEKEL
Çöp Azabı  01.05.2020   (1489) Okunma

Corona günlerinde yıkıntılar arasından yaşam kırıntılarını toplayıp hayatta kalmak için anlamlı cümleler kurmaya çabalayan bizler, hepimiz aynı kaderi paylaşıyoruz..

Kullan- at toplumunda nesneleri harcarken kendimizi de harcıyoruz. Neleri yitirmedik ki? Farklılıklarımıza rağmen bir arada yaşamak için anlam yüklediğimiz ne kadar değer varsa şimdi çöp yığınlarının arasındadır. 

Hayatta kalmamız, çöp yığınlarına bağlı. Yitirdiklerimizi bulup çıkarmaz ve aralarında yeni bağlantılar icat etmezsek toza dönüşeceğiz ve esamemiz okunmayacak. 

Doğal kaynaklar” gibi “insan kaynakları” da hızla tükenecek bu gidişle. Ve geriye çöp yığınları kalacak. Çöpe attığımız parçalarımızı bir araya getirip yitirdiklerimizi  değerlerimizi yeniden ele geçirmeliyiz.Çünkü var olabilmemiz onlara bağlı.

Kendinizi bulmak mı istiyorsunuz? Çöpleri karıştırın! 

Kahraman olmak mı istiyorsunuz? Kudretlenmeniz gerekecek önce, çöplükleri dolaşın ve yitirdiğiniz hayatı yeniden kazanın!

‘’ İnsanı tanımak mı istiyorsun? Gel de pisliğine bak!’’ Charles Dickens
 
Türkiye’ de her gün 70 bin ton, kişi başı 1,6 kg çöp üretiliyormuş.
  
Bu yazıyı okumak için geçireceğiniz 10 dakika içerisinde dünya çapında 5.000.000 ton çöp üretiliyor!

Çöpümüzü kapımızın önüne atıyoruz; sonra da görevliler gelip onları bizden uzaklaştırıyor. Belediye hizmet verdiği sürece bir çöp sorunumuz yokmuş gibi davranabiliyoruz. Hâlbuki bizim gözümüzün önünden gitse de çöpümüz dünyayı kirletmeye devam ediyor.

Tüketmek Sorumluluktur..
Kafa yormamız gereken konuların başında tüketim alışkanlıklarımız geliyor. Dünyayı şekillendirmek hiç de zor değil. Hayatımızdaki ufak değişikliklerle doğaya saygılı, sürdürülebilir ve etik bir yaşam inşa edebilir, çevremizi de bize katılmaya kolaylıkla ikna edebiliriz. Kısa sürede küçük farkındalıklarla kendimize ve doğaya ne büyük bir iyilik yaptığımızı fark ettiğimizde, irademizle gurur duyacağız.Uzmanlar atıksız yaşamı mümkün kılmanın beş basit yöntemi olduğunu söylüyor.: Reddet, azalt, yeniden kullan( tek kullanımlıkları bırak), dönüştür, doğaya geri ver.. Bu felsefeyi benimsemenin ilk adımı, tüketim ürünleri hakkında bir seçim yapmak…Nasıl mı?
                                     
Reddet!  Gerekli değilse, mümkünse  tüketme… 
                      
Azalt!  Sadece gerekli olan şeyleri alarak tüketim alışkanlığı kazan..                              

Yeniden kullan! Tek kullanımlık ürünlerden vaz geç          .                                              
Dönüştür! Kullandıktan sonra başka bir amaç için kullan…                                                 
Doğaya geri ver! Gıda atıklarından gübre yap…

Bu alışkanlıkları edindiğinizde doğa için yapabileceğiniz en büyük iyiliklerden birini gerçekleştirmiş olacaksınız.Ve kişisel ekonominize de katkı sağlayacaksınız. Başka bir deyişle israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirerek engellenmesini veya minimize edilmesini sağlayacaksınız.

Yurt dışında pek çok ülkede artık sütü, peyniri, evinizdeki kabı götürerek alabildiğiniz marketler var. 
Kendi şişenizi götürerek sütünüzü, 
kavanozunuzu götürerek peynirinizi, deterjanınızı, şampuanınızı alabileceğiniz bu marketler henüz Türkiye’de yok.

Geri Dönüşüm- İleri Dönüşüm
Uzun yıllardır çevreyi koruma hareketleri içinde önem verilen bir konudur geri dönüşüm..Cam, kağıt, plastik, metal gibi maddeler  geri  dönüştürülerek yeniden işlenir , böylelikle hem ülke ekonomisine katkı sağlanır hem de çevre kirliliği azaltılır.

Bizden de çöplerimizi ayrıştırıp atarak destek olmamız istenir. Bu duyarlılıkta olanların sayısını bilmiyorum ama rakamların çok iç açıcı olduğunu sanmıyorum.

Son yıllarda göze çarpan başka bir hareket te ileri dönüşüm projeleri.(upcycling)…
İleri dönüşüm, ömrünü tamamlamış, kullanılmayacak durumda olan her şeyin, asıl amacından farklı biçimde kullanılmak üzere yeniden düzenlenmesi sürecine verilen isimdir.

Peki ileri dönüşüm (upcycling) yapmak bizim için neden faydalı?

 İşte ileri dönüşüm hareketine katılmak için 5 harika neden:

1.Çöpün azaltması

2.Benzersiz ürünlerin ortaya çıkması

3.Tasarruf sağlaması

4.Gereksiz eşya kalabalığından kurtarması

5.Terapi etkisi.

Bu süreçte kendimden örnek vermek gerekirse; yoğurt kutularından, pet şişelerden , tencere ve tavalardan, çizmelerden  saksı yapımı, 

eski tişörtlerden kırlent, paspas ; 

çocukluğumdan beri sakladığım pul koleksiyonumdan ayna çerçevesi, 

eski örtülerden yatak örtüsü ve perde….

Cam kavanoz, kırık bardak, fincan ve  tabaklardan dekoratif objeler..Eski tart kalıbından çerçeve…

Ayrıca meyve kabukları, kahve telvesi, çay posası, yumurta kabuklarından gübre, meyve kabuklarından sirke, yumurta, patates haşlama sularıyla çiçek sulama..

Uzmanlığım konusuna gelince..
Zaten hep yaptığım detaylar..
Ev yapımı yoğurt, peynir, lor, kefir,sirke, ekmek, pide..
Bayat ekmeklerin kullanılması( yumurtalı ekmek, lavaş, çorba, ekmek köftesi, papara, tirit vs..)

Geri dönüşüm yemekleri( kalan bulgur ve pirinç  pilavındandan, patatesten, mercimekten çorba, köfte, parça sebzelerden sebze suyu, börek harcı , kalan sebze yemeklerini ekmek üzerinde fırınlayıp pizza vs)

Ez cümle;
BEN ÇÖPÜMÜ AZALTTIM..YA SİZ?